TÁC ĐỘNG THUẾ ĐỐI ỨNG MỸ – VIỆT ĐẾN LOGISTICS VIỆT NAM

Chính sách thuế đối ứng mà Hoa Kỳ dự kiến áp dụng với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam đang tạo ra nhiều quan ngại cho cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm ngành Logistics – mắt xích kết nối xuất khẩu và chuỗi cung ứng toàn cầu. Mặc dù hiện tại chính sách này chưa chính thức ban hành và vẫn đang trong quá trình đàm phán, nhưng những tác động thuế dự kiến là đủ lớn để ngành Logistics Việt Nam phải chủ động xây dựng các giải pháp chiến lược ứng phó.

1. THUẾ ĐỐI ỨNG – ÁP LỰC KÉP LÊN XUẤT KHẨU VÀ LOGISTICS

Theo số liệu thống kê, thị trường Mỹ chiếm hơn 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam, với thặng dư thương mại chiếm khoảng 20% GDP. Nếu mức thuế đề xuất lên tới 46% được áp dụng trong thời gian tới, thì rõ ràng chi phí hàng hóa xuất khẩu sẽ tăng mạnh, làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt tại thị trường Mỹ.

Tác động này lan tỏa nhanh chóng đến Logistics – lĩnh vực phụ trách vận chuyển, lưu trữ và xử lý dòng hàng hóa xuyên biên giới. Khi kim ngạch xuất khẩu sụt giảm, hoạt động vận tải quốc tế, khai thác cảng biển, quản lý kho bãi và chuỗi cung ứng cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Không dừng lại ở đó, trong bối cảnh chính sách vẫn đang được đàm phán, thị trường rơi vào trạng thái chờ đợi và thiếu ổn định. Điều này gây khó khăn cho các nhà cung cấp dịch vụ Logistics trong việc lập kế hoạch vận hành dài hạn.

2. NHỮNG TÁC ĐỘNG THUẾ CHÍNH ĐẾN LOGISTICS VIỆT NAM

Chi phí vận chuyển và lưu kho tăng cao

Khi hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ bị đánh thuế cao, doanh nghiệp xuất khẩu có xu hướng hoãn đơn hàng hoặc chuyển hướng thị trường. Điều này khiến đội tàu, container, kho bãi và các hợp đồng vận chuyển rơi vào trạng thái dư thừa cục bộ.

Logistics Việt Nam, vốn phụ thuộc đáng kể vào các lô hàng xuất sang Mỹ (đặc biệt trong lĩnh vực điện tử, dệt may, nội thất), sẽ đối mặt với bài toán chi phí Logistics tăng cao do thiếu hàng hai chiều, mất cân bằng container rỗng, và phí lưu kho tăng đột biến.

Bất ổn trong luồng hàng và điều phối vận tải

Việc điều chỉnh chính sách thuế đối ứng tạo ra sự xáo trộn lớn trong luồng hàng. Hàng hóa vốn được quy hoạch xuất sang Mỹ có thể buộc phải chuyển hướng sang các thị trường khác như EU, Trung Đông, hoặc Đông Nam Á. Điều này đòi hỏi các nhà vận tải, chủ kho và cảng biển phải tái cấu trúc mạng lưới vận hành, điều phối lại tuyến đường và phân bổ phương tiện phù hợp.

Tăng rủi ro pháp lý và thủ tục hải quan

Trong bối cảnh lo ngại về xuất xứ hàng hóa, các nhà nhập khẩu Mỹ có thể gia tăng kiểm soát và siết chặt kiểm tra chứng từ. Hệ quả là các đơn hàng Logistics phải chịu thêm thời gian kiểm tra, tạm giữ, thậm chí trả về – làm tăng chi phí và mất uy tín với đối tác.

Đối với doanh nghiệp Logistics, đây là một rủi ro đáng kể, nhất là khi chưa kịp nâng cấp hệ thống quản lý chứng từ, truy xuất nguồn gốc và tuân thủ quy định hải quan mới từ phía Mỹ.

3. LOGISTICS VIỆT NAM CẦN CHIẾN LƯỢC GÌ ĐỂ ỨNG PHÓ?

Dù chính sách thuế đối ứng vẫn chưa ngã ngũ và còn đang trong giai đoạn trao đổi giữa hai bên, nhưng các doanh nghiệp Logistics không thể đứng ngoài cuộc. Việc xây dựng kịch bản ứng phó ngay từ bây giờ sẽ giúp họ chủ động trước mọi biến động.

Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu

Không thể phủ nhận rằng thị trường Mỹ giữ vai trò then chốt, nhưng phụ thuộc quá mức là con dao hai lưỡi. Đã đến lúc các doanh nghiệp Logistics nên đồng hành cùng khách hàng để mở rộng thị trường sang châu Âu, châu Phi, Ấn Độ và các nước ASEAN.

Điều này giúp luồng hàng phân bổ đều hơn, đồng thời khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại như EVFTA, CPTPP, UKVFTA, RCEP… từ đó giảm rủi ro khi có tác động thuế đột biến từ một thị trường đơn lẻ.

Tái thiết kế mạng lưới vận tải và lưu kho

Việc chuyển dịch thị trường đòi hỏi Logistics phải thay đổi toàn bộ lộ trình vận tải, điều phối container và lựa chọn cảng biển phù hợp. Doanh nghiệp cần đầu tư hệ thống quản lý vận tải thông minh (TMS), hệ thống quản lý kho hàng (WMS) toàn diện, giải pháp tối ưu container rỗng, và tối ưu kho ngoại quan gần các cảng xuất hàng mới.

Bên cạnh đó, việc xây dựng kho trung chuyển ở các khu vực như Campuchia, Thái Lan hoặc các cảng biển phía Nam cũng là một hướng đi giúp Logistics Việt Nam trở nên linh hoạt hơn trong vận hành.

Ứng dụng công nghệ trong tối ưu chuỗi cung ứng

Các nền tảng như hệ thống quản lý vận tải (TMS), phần mềm điều phối xe (STM), và AI hỗ trợ dự báo nhu cầu – sẽ là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp Logistics ứng phó linh hoạt với thay đổi đơn hàng, tuyến đi, hoặc điều kiện vận hành.

Bằng cách số hóa quy trình, tự động hóa chứng từ và tích hợp dữ liệu giữa doanh nghiệp – nhà vận tải – hải quan, doanh nghiệp Logistics Việt Nam sẽ nâng cao năng lực kiểm soát, giảm rủi ro thủ tục, và đảm bảo luồng hàng được lưu chuyển trơn tru ngay cả trong giai đoạn bất ổn.

d. Đào tạo nhân sự logistics đạt chuẩn quốc tế

Tác động thuế từ chính sách mới sẽ thúc đẩy xu hướng toàn cầu hóa tiêu chuẩn Logistics. Doanh nghiệp cần nhanh chóng đào tạo đội ngũ chuyên viên Logistics có khả năng xử lý chứng từ quốc tế, am hiểu thị trường đa quốc gia, và biết cách ứng dụng công nghệ để quản lý rủi ro.

Bên cạnh đó, các nhân sự phải nắm rõ quy định về nguồn gốc xuất xứ, kiểm tra CO (certificate of origin) và các yếu tố pháp lý liên quan – để bảo vệ quyền lợi cho doanh nghiệp trước những biến động pháp lý toàn cầu.

4. CƠ HỘI PHÁT TRIỂN TỪ KHỦNG HOẢNG

Một điểm tích cực là chính sách thuế đối ứng cũng mang lại động lực đổi mới. Nhiều doanh nghiệp Logistics Việt Nam đang xem đây là cơ hội để nâng cấp năng lực vận hành, chuyển đổi số, và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng quốc tế với vai trò là đối tác chiến lược – thay vì chỉ là nhà cung cấp dịch vụ đơn thuần.

Ngoài ra, với xu hướng dịch chuyển chuỗi sản xuất khỏi Trung Quốc, Việt Nam đang đứng trước thời điểm vàng để trở thành trung tâm Logistics và sản xuất mới tại Đông Nam Á. Để làm được điều này, cần kết hợp giữa hạ tầng Logistics hiện đại, chính sách minh bạch và năng lực chuyên môn cao.

Mặc dù chính sách thuế đối ứng của Mỹ đối với Việt Nam vẫn đang được đàm phán, nhưng những tín hiệu thị trường và các đề xuất hiện tại đủ để các doanh nghiệp Logistics nhìn thấy bức tranh thay đổi toàn diện của chuỗi cung ứng.

Sự chuẩn bị càng sớm – từ công nghệ, nhân sự đến mạng lưới vận hành – sẽ giúp doanh nghiệp Việt không chỉ đối phó được với rủi ro, mà còn chuyển hóa khủng hoảng thành cơ hội phát triển dài hạn.

Tài liệu tham khảo:

Bộ Tài chính. (2025, tháng 4). Bộ Tài chính nói gì về mức thuế đối ứng Mỹ áp với Việt Nam. VnEconomy. Truy cập từ https://vneconomy.vn/bo-tai-chinh-noi-gi-ve-muc-thue-doi-ung-my-ap-voi-viet-nam.htm

Bùi Thủy. (2025, ngày không rõ tháng, nhưng gần đây). Việt Nam nhất quán đàm phán với Mỹ để đạt thỏa thuận thuế đối ứng hài hòa. Lao Động. Truy cập từ https://laodong.vn/the-gioi/viet-nam-nhat-quan-dam-phan-voi-my-de-dat-thoa-thuan-thue-doi-ung-hai-hoa-1522359.ldo

Gia Huy. (2025, tháng 5). Chủ động tìm giải pháp chiến lược trước chính sách thuế quan của Mỹ. VnEconomy. Truy cập từ https://vneconomy.vn/chu-dong-tim-giai-phap-chien-luoc-truoc-chinh-sach-thue-quan-cua-my.htm

Hãy để Smartlog đồng hành cùng doanh nghiệp bạn, trên hành trình tái thiết Logistics để ứng phó với mọi thay đổi, làm chủ cuộc đua trong thị trường luôn biến động.

👉 Liên hệ với chúng tôi ngay hoặc để lại thông tin tư vấn!

---